vrijdag 2 januari 2009

5. Een paar feiten: A. Fossielen

Trilobiet
Een paar feiten? Dat valt nog te betwijfelen. Oké, er zitten feiten in die kloppen, maar veel kloppen er ook niet - en er zijn nog meer relevante feiten weggelaten. Ook hier zal ik meer tekst nodig hebben voor het rechtzetten van de fouten dan nodig was voor het maken van de fouten, dus zal ik mijn behandeling van secties A t/m D verdelen over meerdere berichten.

Laten we beginnen met sectie A: Fossielen. Ik zal jullie niet teveel vervelen met details over fossielen, want jullie zullen allemaal wel weten dat fossielen overblijfselen zijn van planten of dieren die in de bodem bewaard zijn gebleven.

Verreweg de meeste fossielen die gevonden zijn, zijn van soorten die nu niet meer voorkomen. Kennelijk zijn die inderdaad uitgestorven. Ook hier klopt de brochure. Ook zijn er inderdaad diersoorten die er nu vrijwel hetzelfde uitzien als miljoenen jaren geleden. Ik kan niet uitmaken wat er op het plaatje staat in de online versies van de brochure, maar ik kan er zelf ook wel een paar noemen: degenkrabben, coelacanths, krokodillen, bepaalde haaien en nog zo wel een paar.

Terug naar de brochure. Deze zegt:
Bij de evolutietheorie gelooft men dat de dieren zich in miljoenen jaren steeds verder ontwikkelden.

Hier gaat de brochure de mist in. De evolutietheorie "gelooft" dit niet. Dat dieren zich ontwikkelen is een feit, iets wat je kunt waarnemen. De evolutietheorie probeert te verklaren hoe dat heeft kunnen gebeuren (en tot nu toe met veel succes). Verder bevat het een tweede fout: het zijn niet de dieren zelf die zich ontwikkelen, maar de diersoorten. Klein maar belangrijk verschil.

Als we verder lezen in de brochure, komen we de volgende vraag tegen:
Denk na!
Bij welk geloof past het beste de vondst van fossiele dieren die precies gelijk zijn aan de dieren die nu nog leven?

Allereerst, evolutie is geen geloof. Ik heb onlangs een paar reacties gekregen die dat beweerden, dus ik zal in een volgend bericht dat idee eens aanpakken (update: zie "Is evolutie een geloof?").

Coelacanth
Ten tweede, wat bedoelen ze met "precies gelijk"? Zelfs als het uiterlijk weinig tot niets veranderd is (en we vinden altijd kleine verschillen), wie zegt dat deze soorten er van binnen precies hetzelfde zijn? Van de coelacanth, bijvoorbeeld, hadden we alleen fossielen ouder dan 70 miljoen jaar, tot er sinds de jaren dertig verschillende levende exemplaren gevangen werden, die sprekend op de fossielen leken. Toch is het niet dezelfde soort: veel van de fossiele coelacanth waren zoetwatervissen (wat we weten doordat ze gevonden werden in aardlagen die door rivieren zijn afgezet) en de coelacanths die vandaag gevangen worden zijn zeevissen, die op ongeveer 100 meter diep leven. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld verschillen in het aantal wervels.

Electroceptie in haaien
Zo zijn er vele andere manieren waarop dieren uit het verre verleden weliswaar uiterlijk veel gemeen hebben met hun moderne tegenhangers, maar van binnen best behoorlijke verschillen kunnen hebben. Haaien bijvoorbeeld worden door mensen vaak als primitief gezien, maar ze hebben uiterst geavanceerde zintuigen, waarmee ze de kleinste concentraties bloed kunnen ruiken. Haaien kunnen zelfs de zwakke elektrische signalen van het zenuwstelsel van hun prooi detecteren. Hoezo primitief?

Ten slotte, dat er dieren bestaan die er bijna hetzelfde uitzien als dieren die miljoenen jaren geleden leefden, is niet in tegenspraak met evolutie. Wat veel mensen die de evolutie afwijzen niet lijken te begrijpen, is dat evolutie niet een proces is met een vaste richting en een vaste snelheid. In plaats daarvan is het een samenspel tussen genetische wijzigingen, zoals mutaties en kruising, en de omgeving. Als een wijziging gunstig uitpakt in de omgeving waarin een soort leeft, dan blijft deze wijziging bewaard, zo niet, dan zal de wijziging uitsterven. Verreweg de meeste wijzigingen zijn overigens min of meer neutraal (denk aan de kleur van je ogen, bijvoorbeeld). In sommige gevallen kan dat zelfs leiden tot een ontwikkeling die wij als "achteruit" zouden kunnen beschouwen: veel vissen die in grotten leven hebben bijvoorbeeld hun ogen verloren. Voor hun is dat echter gunstig: ze hebben er toch niets aan in het donker, terwijl het veel energie kost om ogen te groeien en te onderhouden.

Wat heeft dit allemaal te maken met soorten die er al miljoenen jaren hetzelfde uitzien? Simpel: hoe beter een dier is aangepast aan zijn omgeving, hoe groter de kans is dat een wijziging ongunstig is in die omgeving. Dus is ook de kans kleiner dat een mutatie gunstig is. Evolutie zal dan dus langzaam verlopen. Dit is precies wat we zien bij soorten die er al lang min of meer hetzelfde uitzien.

Pas als de omgeving verandert, zal evolutie in dit geval weer sneller verlopen. En als de omgeving sneller verandert dan dat een soort zich kan aanpassen, dan zal de soort uitsterven. Dit zijn allemaal voorspellingen van de evolutietheorie en ze zijn allemaal te testen.

Volgende keer ga ik het hebben over evolutie als "geloof", waarna ik verder ga met sectie B van hoofdstuk 5: aardlagen.

7 opmerkingen:

  1. Duidelijk stukje, vooral dat stuk over de coelacanth. Op neecreajadarwin begonnen ze ook al over dat de coelacanth bewijs is tegen evolutie, zucht...

    Het argument dat evolutie een geloof is hoor je vaak door de creationisten, ben benieuwd hoe jij dit brengt

    BeantwoordenVerwijderen
  2. De folder laat na iets te zeggen over alle fossielen van soorten die verschillen van de huidige soorten. Die soorten worden netjes gesorteerd in de aardlagen gevonden, ook iets dat maar niet verteld wordt.

    de vondst van fossiele dieren die precies gelijk zijn aan de dieren die nu nog leven
    Fossielen van soorten die precies gelijk zijn aan de huidige soorten behoren tot de huidige soort, maar zijn ook erg jong.
    Het geslacht Latimeria bv behoort heel duidelijk tot de groep "coelacanth", maar verschilt in een aantal opzichten. De verschillen tussen Latimeria chalumnae en de fossiele soorten coelacanth worden beschreven door Peter Forey, Environmental Biology of Fishes 32: 75-91, 1991.

    Een beetje off-topic, maar bij deze vraag over fossielen in de folder gaat mijn Nederlands zo kriebelen: ... past het beste de vondst ...
    Wie heeft die folder eigenlijk geschreven? Answers-in-Genesis?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Gerdien de Jong:
    Die soorten worden netjes gesorteerd in de aardlagen gevonden, ook iets dat maar niet verteld wordt.

    Je hebt gelijk, maar aardlagen worden pas in 5.B genoemd, die ik nog moet behandelen - en reken maar dat ik dit soort "details" zal bespreken.

    De verschillen tussen Latimeria chalumnae en de fossiele soorten coelacanth worden beschreven door Peter Forey, Environmental Biology of Fishes 32: 75-91, 1991.

    Bedankt voor de toevoegingen en de referentie :) Ik had gewoon voor het gemak de naam Coelacanth aangehouden, al was ik me ervan bewust dat dat eigenlijk niet de soortnaam is.

    Wie heeft die folder eigenlijk geschreven? Answers-in-Genesis?

    Of het Nederlandse equivalent ervan. Als je naar de website gaat die bij de brochure hoort en kijkt bij de Engelstalige websites, zul je zien dat AIG de eerste link is. Bij de Nederlandstalige websites is "Mediagroep In Genesis" de eerste link, die omschreven wordt als "Deze site bevat de vertalingen van vele artikelen van vooral de organisaties Answers in Genesis en Creation Ministries International."

    Grote kans dat het merendeel van hun informatie dus inderdaad van AIG komt, direct dan wel indirect. Het zou me ook niet niet verbazen als er nauwere banden tussen de groep achter de brochure en AIG zouden bestaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat zit AIG mogelijk achter de folder? Pas dan maar op dat je blog niet te bekend wordt want anders gaan ze achter je aan net zoals bij ExtantDodo op YouTube ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Bart:
    Heh, zal wel meevallen. En ik zeg niet dat AIG er direct achter zit, alleen dat degene die achter de creatie.info zitten duidelijk fans van AIG zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Je zegt over de coelancanth een argument aan te dragen dat de moderne en fossiele coelacanth verschillend zijn omdat de fossiele is afgezet door zoet water. Dat is om meerdere redenen en erg zwak argument.

    1. Je veronderstelt dat die aardlaag inderdaaddoor een rivier is afgezet (zonder bewijs hiervoor). Lang niet alles waarvan wij denken dat het door rivieren is afgezet , is ook door rivieren afgezet (voortschrijdend inzicht in de geologie)
    2. Vele vissen kunnen zowel in zoet als zout water leven. Het is zelfs een truc die men toepast in dierentuinen. Zout water vissen worden geleidelijk gewend aan zoeter water en hetzelfde voor zoet water vissen. Dit scheelt ze erg veel onderhoudskosten en ze kunnen meerdere vissen in een basin laten zien.

    Verder stel je dat evolutie geen geloof zou zijn. Maar dat heb je toch echt mis. Lees maar eens wat Dawkins en andere grote namen onder mensen die evolutie aanhangen er van zeggen.
    Ik denk dat je er goed aan doet gewoon eerlijk te zijn in deze zaken. Als evolutionisten moeten we ook leren dat, bij gebrek aan antwoorden, we niet moeten proberen zelf iets uit de duim te zuigen. Ik ga liever voor de feiten ipv oneerlijke argumentatie.
    Als dat betekent dat ik ergens geen antwoord op heb. So be it. Ook evo-wetenschappers zijn maar mensen met beperkte kennis.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. @Henk:
    Ik veronderstel helemaal niets over de aardlaag waarin coelacanths gevonden zijn. Ik ga af op wat de experts zeggen dat ze gevonden hebben. Het kan best zijn dat ze het mis hebben, maar tot je bewijs daarvoor hebt, zie ik geen reden om dit aan te nemen.

    Wat betreft vissen die zowel in zout als in zoet water kunnen leven, dat klopt. Maar de moderne coelacanth is niet alleen een zoutwater-vis is, maar ook een diep-water vis, die niet kan overleven in ondiep water (zie bijvoorbeeld wikipedia).

    Nu heb ik even wat dieper gezocht (onder andere in het artikel dat Gerdien hierboven noemt) en het blijkt dat je toch enigszins gelijk hebt: Onder de verschillende soorten coelacanths die van fossielen bekend zijn, zijn er zowel zoetwater- als zoutwatervissen. Ik zal dus (met plezier) mijn artikel daarop aanpassen.

    Feit blijft dat de huidige coelacanth een andere soort is dan de verschillende uitgestorven soorten coelacanth. Er lijkt niet bepaald veel controverse hierover te bestaan onder biologen. Zo zijn er verschillen in het aantal wervels.

    Waarom evolutie geen geloof is heb ik hier uitgelegd. Lees dat eerst maar eens. Als je het met mijn argumenten daar niet eens bent, moet je daar maar een reactie achterlaten.

    Maar wat heeft Dawkins daar volgens jou dan over gezegd? Ik heb best wel wat van Dawkins gelezen, maar volgens mij beschouwt hij evolutie niet als een geloof. Heb je een citaat waaruit blijkt van wel?

    "Ik ga liever voor de feiten ipv oneerlijke argumentatie."
    Ik hoop niet dat je daarmee bedoelt dat ik oneerlijke argumenten gebruik?

    BeantwoordenVerwijderen

Als je anoniem reageert, onderteken dan alsjeblieft je bericht ergens mee (hoeft uiteraard niet je echte naam te zijn), zodat we de verschillende "Anoniems" uit elkaar kunnen houden.